อีกหนึ่งอาชีพที่มีความจำเป็นมาก อาชีบรรณารักษ์ ผู้ทำหน้าที่รักษาหนังสือ

อาชีบรรณารักษ์ และบรรณารักษ์ มาจากคำสนธิที่ได้จาก “บรรณ” (หมายถึง หนังสือ) กับ “อารักษ์” (หมายถึง การปกป้อง รักษา) รวมความก็คือ ผู้ทำหน้าที่รักษาหนังสือ ซึ่งหมายถึงหนังสือจำนวนมากที่ถูกรวบรวมไว้ในห้องสมุดหรือหอสมุดนั่นเองและเมื่อยุคสมัยเปลี่ยนแปลงไป

จากที่มีเพียงตัวเล่มหนังสือซึ่งพิมพ์จากกระดาษ ก็ยังมีความหมายครอบคลุมถึงวัสดุอื่นๆ ที่เก็บรักษาข้อมูลด้วย ได้แก่ ไมโครฟิล์ม แผ่นดิสก์ แผ่นซีดี ไฟล์ข้อมูลที่บันทึกลงในหน่วยความจำคอมพิวเตอร์ ทำเนียบรายการแหล่งข้อมูลในระบบออนไลน์ รวมถึงแอพพลิเคชั่นต่างๆ ที่เกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ สิ่งเหล่านี้ล้วนอยู่ในการบริหารจัดการของบรรณารักษ์ทั้งสิ้น

อาชีบรรณารักษ์ ผู้ทำหน้าที่รักษาหนังสือ ไม่ใช่แค่คนจัดหนังสือในห้องสมุด

งานของบรรณารักษ์แบ่งไปตามจุดประสงค์ของผู้ใช้บริการห้องสมุด เริ่มต้นจากภาพที่เราคุ้นเคยนั่นคือ การจัดเก็บหนังสือให้เป็นหมวดหมู่และให้บริการยืม-คืนหนังสือ แต่เมื่อมีใครสักคนที่เดินเข้าไปในห้องสมุด เพื่อสอบถามและปรึกษาบรรณารักษ์ว่า ต้องการข้อมูลเรื่องนั้นเรื่องนี้แต่ไม่ทราบจะหาได้จากหนังสือหรือแหล่งข้อมูลใด นั่นก็คืองานบริการตอบคำถามหรือค้นคว้าข้อมูลนั่นเอง

ยังไม่จบเพียงเท่านั้น บรรณารักษ์ที่อยู่กับหนังสือยังต้องมีหน้าที่จัดหมวดหมู่หนังสือหรือข้อมูล และให้หัวเรื่องหนังสือเล่มต่างๆ เพื่อจัดทำบัตรรายการสำหรับค้นหาหนังสือ ตลอดจนซ่อมแซมหนังสือที่ชำรุดเสียหายให้กลับคืนอยู่ในสภาพที่ใช้งานได้อีกด้วย นอกจากนี้ ยังต้องมีหน้าที่จัดหาหนังสือเพื่อนำเข้าห้องสมุดตามนโยบายของห้องสมุดแต่ละแห่ง และสำหรับหนังสือบางหมวดที่มีคุณค่าเฉพาะและเป็นแหล่งข้อมูลเก่าแก่ที่หายาก ก็ต้องอาศัยบรรณารักษ์เฉพาะทาง หรือที่เรียกว่า นักจดหมายเหตุ คอยดำเนินงานในเรื่องนี้โดยตรง       

ยุคที่คอมพิวเตอร์เป็นเครื่องมือในการทำงานจัดเก็บระบบข้อมูล ในห้องสมุดแต่ละแห่งยังจำเป็นต้องมี บรรณารักษ์กลุ่มหนึ่งที่คอยควบคุมระบบฐานข้อมูลของห้องสมุดให้มีประสิทธิภาพและทันต่อเหตุการณ์ปัจจุบัน ในขณะที่บรรณารักษ์อีกกลุ่มหนึ่งก็คือผู้ที่มีหน้าที่บริหารตัวข้อมูลที่อยู่ในฐานข้อมูลดังกล่าวให้อยู่ในสภาพที่พร้อมให้บริการ

ยังไม่รวมบรรณารักษ์ที่ทำงานด้านการศึกษาหรือสายวิชาการอีกกลุ่มหนึ่ง ได้แก่ การสอนหนังสือ หรือเป็นนักวิจัย ซึ่งจะเห็นได้ว่าบรรณารักษ์แต่ละประเภทต่างก็มีความสำคัญต่อผู้ใช้บริการห้องสมุดด้วยกันทั้งสิ้น

อาชีพบรรณารักษ์ผูกติดกับตำแหน่งงานในห้องสมุดของแต่ละสำนัก เช่น ห้องสมุดโรงเรียน, วิทยาลัย, มหาวิทยาลัย, ห้องสมุดของหน่วยงานราชการและเอกชน รวมถึงหอสมุดแห่งชาติ ซึ่งความเปลี่ยนแปลงในเรื่องเทคโนโลยีการสื่อสารในยุคปัจจุบันส่งผลให้วงการบรรณารักษ์ต้องปรับตัวรับมือกับลักษณะความต้องการของผู้ใช้บริการ ตัวข้อมูล และฐานข้อมูลที่มีการเชื่อมต่อกันในโลกออนไลน์ ดังนั้น บรรณารักษ์จึงเป็นอีกอาชีพหนึ่งที่ยังมีความจำเป็นอย่างยิ่งต่อการสืบค้นและการจัดการกับข้อมูลเพื่อตอบสนองผู้ใช้บริการยุคไอที

ติดตามเว็บไซต์อาชีพอิสระ น่าสนใจ
อาชีพแนะนำเรียนรู้สวัสดิการของ อาชีพรับราชการ ความมั่นคงในสายอาชีพ